Đề cương ôn tập môn Vật lí Lớp 9 - Trường THCS và THSP Lý Tự Trọng

hiên, trong cuộn dây
xuất hiện dòng điện. Dòng điện đó gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện
dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ
- Có thể dùng 2 đèn LED mắc song song ngược chiều vào 2 đầu cuộn dây để phát
hiện sự đổi chiều của dòng điện cảm ứng, vì đèn LED chỉ sáng khi dòng điện chạy
qua đèn theo 2 chiều xác định.
2. Dòng điện xoay chiều:
- Dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín đổi chiều khi số đường sức từ xuyên
qua tiết diện S của cuộn dây đang tăng mà chuyển sang giảm hoặc ngược lại đang
giảm chuyển sang tăng. Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng điện xoay
chiều.
- Khi cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm hay cho nam châm
quay trước cuộn dây dẫn thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay
chiều
3. Máy phát điện xoay chiều:
- Máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn. Một
trong hai bộ phận đó đứng yên gọi là stato, bộ phận còn lại quay gọi là rôto.
- Có hai loại máy phát điện xoay chiều:
 Loại 1: Khung dây quay (Rôto) thì có thêm bộ góp (hai vành khuyên nối với
hai đầu dây, hai vành khuyên tì lên hai thanh quét, khi khung dây quay thì vành
khuyên quay còn thanh quét đứng yên). Loại này chỉ khác động cơ điện một chiều ở
bộ góp (cổ góp). Ở máy phát điện một chiều là hai bán khuyên tì lên hai thanh quét.
 Loại 2: Nam châm quay (nam châm này là nam châm điện)_Rôto
- Khi rôto của máy phát điện xoay chiều quay được 1vòng thì dòng điện do máy sinh
ra đổi chiều 2 lần. Dòng điện không thay đổi khi đổi chiều quay của rôto.
- Máy phát điện quay càng nhanh thì HĐT ở 2 đầu cuộn dây của máy càng lớn. Tần
số quay của máy phát điện ở nước ta là 50Hz.
4. Các tác dụng của dòng điện xoay chiều – Đo cường độ dòng điện và hiệu điện
thế xoay chiều.
- Dòng điện xoay chiều có tác dụng như dòng điện một chiều: tác dụng nhiệt, tác
dụng phát sáng, tác dụng từ 
- Lực điện từ (tác dụng từ) đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
- Dùng ampe kế và vôn kế xoay chiều có kí hiệu...ầu cuộn dây sơ cấp của một máy
biến thế thì ở hai đầu của cuộn dây thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều.
- Không thể dùng dòng điện một chiều không đổi (dòng điện một chiều) để chạy máy
biến thế được.
- Tỉ số hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế bằng tỉ số giữa số vòng
của các cuộn dây đó. 
U n1 1
U n2 2
- Nếu số vòng dây ở cuộn sơ cấp (đầu vào) lớn hơn số vòng dây ở cuộn thứ cấp (đầu
ra) máy gọi là máy hạ thế. Nếu số vòng dây ở cuộn sơ cấp nhỏ hơn số vòng dây ở
cuộn thứ cấp thì gọi là máy tăng thế.
- Ở 2 đầu đường dây tải điện về phía nhà máy điện đặt máy tăng thế để giảm hao phí
về nhiệt trên đường dây tải, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế xuống bằng HĐT định
mức của các dụng cụ tiệu thụ điện.
II. Bài tập vận dụng:
Bài 1: a) Người ta có thể dung máy biến thế để tăng hay giảm dòng điện không đổi
được hay không? Tại sao?
a) Trong nhà có một máy biến thế tăng thế từ 110V lên 220V. Có thể dung
máy này để hạ thế từ 220V xuống 110V được không? Vì sao?
Bài 2: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có số vòng là 12 000 vòng. Muốn dung để
hạ thế từ 6kV xuống 220V thì cuộn thứ cấp phải có số vòng là bao nhiêu?
Bài 3: Người ta cần truyền tải 100kW đi xa 90km, với điều kiện hao phí điện năng do
tỏa nhiệt trên đường dây không vượt quá 2% công suất điện cần truyền đi. Người ta
dung dây dẫn bằng đồng có điện trở suất và khối lượng riêng lần lượt là 1,7.10m và
8800kg/m. Tính khối lượng của dây dẫn khi truyền điện năng dưới hiệu điện thế U =
6kV.