Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 23 - Năm học 2018-2019 - Vũ Thị Ngọc Mai

es trình chiếu, văn bản con cò
	 - Hình ảnh về quê hương, gia đình, bản thân Chế Lan Viên.
2. Học sinh: 
- Soạn bài theo câu hỏi SGK và theo yêu cầu của GV.
- Đọc bài thơ co cò và tìm hiểu về tác giả Chế Lan Viên.
III. Tiến trình bài học 
1. Ổn định tổ chức (1phút )
2.Bài mới: 
Hoạt động 1: Khởi động (4 phút )
Bước 1: HS thảo luận theo nhóm bàn
Bước 2: Gv đưa thông tin
? Trong lời ru thứ nhất đó gợi cho em nhớ về những kỉ niệm nào về tuổi ấu thơ của mình hãy chia sẻ?
Bước 3 : Sau 30 giây HS các nhóm cử đại diện trình bày. Nhóm nào xung phong trả lời nhanh và đúng sẽ chiến thắng. Phần thưởng là tràng pháo tay chúc mừng.
Bước 4 : HS trình bày xong, nhận xét.Giáo viên nhận xét giới thiệu vào bài
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. (35 phút )
Hoạt động của Gv và Hs
Nội dung
 HĐ: Tìm hiểu hình ảnh con cò theo cùng con trên mọi chặng đường đời
Mục tiêu:Hs thấy được ý nghĩa hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát ru xưa để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và những lời hát ngọt ngào
? Đó là những chặng đường đời nào
 - Lúc ấu thơ trong nôi 
- Khi con đến trường
- Khi con trưởng thành .
- GV: cánh cò từ trong lời ru của mẹ đã đi vào tiềm thức của tuổi thơ trở nên gần gũi, thân thiết và sẽ theo con người trong suốt cuộc đời, trên mỗi chặng đời.
H/a’ cò trong ca dao đã tiếp tục sự sống của nó trong tâm thức con người.
- HS hoạt động nhóm trong 2 phút:
+ Nhóm 1 : Tìm những câu thơ có hình ảnh con cò trong chặng đường đời lúc con còn ấu thơ trong nôi và nêu cảm nhận hình ảnh con cò trong chặng đường đời này
+ Nhóm 2 : Tìm những câu thơ có hình ảnh con cò trong chặng đường đời khi con đến trường và nêu cảm nhận hình ảnh con cò trong chặng đường đời này.
+ Nhóm 3 : Tìm những câu thơ có hình ảnh con cò trong chặng đường đời khi con trưởng thành và nêu cảm nhận hình ảnh con cò trong chặng đường đời này.
HS làm việc cá nhân và thảo luận theo nhóm.
Đại diện của ba nhóm trình bày, ba nhóm còn lại phản biện
GV chốt chuẩn kiến thức 
?...c tiêu: Hs thấy được ý nghĩa hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng .
? Phát hiện nghệ thuật được sử dụng trong 5 câu thơ : Dù ở gần con ... yêu con
? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật
--> H/a’ con cò được nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng người mẹ, lúc nào cũng ở bên con “Cá chuối đắm đuối vì con” đến hết cuộc đời.
? Từ sự thấu hiểu tấm lòng người mẹ, tác giả đã khái quát điều gì.
? Nhận xét hình thức 2 câu thơ 
- số lượng chữ ( 8 chữ) - so sánh với các câu thơ khác, cặp quan hệ từ, lặp từ.
? ý nghĩa của 2 câu thơ (tại sao dù lớn vẫn là con của mẹ ... )
- đối với người mẹ, đứa con bao giờ cũng bé bỏng non nớt cần được chở che, dìu dắt 
=> Một qui luật tính chất có ý nghĩa bền vững và sâu sắc muôn đời.
- GV : Câu thơ giàu tính suy ngẫm và triết lí về tình mẹ. Mẹ dành cho con tình yêu thương tha thiết. Sự hi sinh của mẹ cho con là vô tận. Mẹ luôn mong được nâng niu, che chở cho con. Đây là đặc điểm nổi bật của thơ CLV. Trong một bài thơ khác, CLV đã từng viết : “Cổ tích là chuyện con người – Mẹ là cổ tích suốt đời theo con”.
 - Cho HS quan sát đoạn thơ :
 à ơi!
...
 Quanh nôi.
? Nhận xét gì về âm điệu đoạn thơ.
? Em hiểu thế nào về hình ảnh con cò trong 2 câu thơ: Con cò mẹ hát – Cũng là cuộc đời.
- Hình ảnh con cò được nhấn mạnh và khái quát: con cò không chỉ là hình ảnh trong câu hát ru mà còn là cuộc đời, cuộc đời của mẹ và của bao nhiêu người khác nữa, là những niềm vui, những nỗi buồn trong cuộc sống.
- GV: Mở đầu và kết thúc bài thơ mang âm điệu lời ru ... Âm điệu ngọt ngào ấy phải chăng chính là tấm lòng, tình yêu thương của mẹ!
- G/v gợi ý: Học sinh mở rộng tình cảm của mẹ giành cho con nhân từ, mở rộng, bền vững, che chở cho con qua những câu ca dao, qua thơ của Nguyễn Duy.
 “Ta đi trọn kiếp con người
 Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”
?Em có suy nghĩ gì về mẹ của em, hãy chia sẻ tình cảm của mẹ dành cho em.
HS tự bộc lộ
-Hướng dẫn HS tổng kết
GV chia lớp thành các nhóm
... -> cò sưởi ấm vỗ về .
- Khi con đến trường: 
 Mai khôn lớn con theo cò đi học
 Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân
 -> cò là bạn theo bước 
- Khi con trưởng thành: Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ
 Trước hiên nhà
 Và trong hơi mát câu văn 
 -> cò động viên, khích lệ .
 - Nghệ thuật liên tưởng, tưởng tượng, nhân hoá, ẩn dụ, điệp từ 
- Hình ảnh con cò trở thành bạn đồng hành của con người trong suốt cuộc đời.
àgợi biểu tượng về tình mẹ, về sự nâng đỡ dịu dàng bền bỉ của người mẹ
3. Ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ với cuộc đời cuả mỗi người
- Dù ở gần con,
Dù ở xa con....,
 Cò mãi yêu con.
- Nghệ thuật : điệp từ, điệp kiểu câu, cặp từ trái nghĩa, cách nói khẳng định.
-> Lời thơ giản dị, h/a’ cò biểu tượng cho tấm lòng người mẹ suốt đời yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
-> Khái quát lên thành một quy luật của tình cảm có ý nghĩa bền vững, rộng lớn và sâu sắc mở ra những suy ngẫm thành những triết lý sâu sa. Để ngợi ca và biết ơn tình mẹ dành cho con.
 À ơi
 Một con cò thôi
..Quanh nôi
- Âm điệu lời ru.
-> Lời hát ru tha thiết ngọt ngào ý nghĩa lớn lao của hình ảnh con cò là biểu hiện cao cả, đẹp đẽ của tình mẹ và tình đời rộng lớn dành cho mỗi cuộc đời con người.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Viết theo thể thơ tự do
- Vận dụng sáng tạo ca dao
- Mang âm hưởng lời ru, giàu suy ngẫm triết lý.
-Hình ảnh ẩn dụ, liên tưởng tưởng tượng,điệp ngữ
2. Nội dung
- Ngợi ca tình mẹ
- ý nghĩa của lời ru đối với cuộc sống con người
3. Ý nghĩa văn bản :
- Đề cao ,ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa của lời hát ru đối với cuộc đời mỗi con người.
Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút )
Mục tiêu: củng cố kiến thức thông qua việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm.
? Đọc diễn cảm bài thơ Con cò.
? Trả lời gói câu hỏi trắc nghiệm
Hoạt động 4: Vận dụng: (2 phút )
Mục tiêu: Rèn kĩ năng viết đoạn văn nghị luận văn học.
? Viết đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận sâu sắc nhất của em về bài thơ Con c