Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 17 - Năm học 2020-2021

học sinh tiếp cận bài mới.
HS thực hiện nhiệm vụ theo hình thức cá nhân
 Bước 1: GV nêu câu hỏi.
? Trình bày cách liên kết đoạn văn trong văn bản?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
Bước 3: HS trình bày, báo cáo kết quả
+ HS báo cáo kết quả (2-3 hs trả lời)
Bước 4: GV nhận xét, chốt ý, dẫn chuyển bài mới
HĐ 2: Hình thành kiến thức: ( 35’)
I. Văn bản truyện kí Việt Nam
Câu 1: Đọc hai câu văn đầu truyện: "Tôi đi học" của Thanh Tịnh khiến lòng ta xúc động bâng khuâng:
	" Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường".
	Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng lôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng".
	 Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn trên?
Gợi ý: 
Đoạn văn trên thể hiện tâm trạng của nhân vật tôi khi mỗi lần vaò cuối thu, nhân dịp khai giảng đến: đó là tâm trạng xao xuyến, xốn xang, kỉ niệm như được hồi sinh. 
- Bám vào các từ ngữ như: náo nức, mơn man, và biện pháp so sánh để thấy được kỉ niệm lần đầu tiên đi học qua năm tháng của thời gian nhưng nó không bao giờ phai mờ mà ngược lại kỉ niệm ấy hằn sâu trong suy nghĩ của nhân vật tôi. Điều đấy chứng tỏ buổi đầu tiên đến trường có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đơì của nhân vật tôi.
 +Hình ảnh cành hoa tươi biểu trưng cho cái đẹp, cái tinh hoa tinh tuý, cái đáng yêu, sự trong sáng đáng nâng niu của tạo hoá ban cho con người. Dùng hình ảnh cành hoa tươi tác giả nhằm diễn tả những cảm giác, những rung động trong buổi đầu tiên thật đẹp đẽ, đáng yêu, đáng nâng niu vô cùng và cũng thể hiện
 sức sống của hình ảnh thiên nhiên. Vẻ đẹp ấy không chỉ sống mãi trong tiềm thức, kí ức mà luôn tươi mới
 vẹn nguyên.
 + Phép nhân hoá mỉm cười diễn tả niềm vui, niềm hạnh phúc tràn ngập rạo rực và cả một tương lai đẹp đẽ 
đang chờ phía trước. Rõ ràng những cảm giác, cảm nhận đầu tiên ấy sống mãi trong lòng ''tôi'' với bao tràn
 ngập hy vọng về tương lai.
...hơ và chỉ có trở về những giây phút ấy ta mới cảm nhận được hết tâm trạng của con trẻ khi được trong lòng mẹ. 
-> Người mẹ có một êm dịu vô cùng: Nhà văn Nguyên Hồng vô cùng tinh tế khi khái quát tâm trạng ấy bằng một cụm từ: êm dịu vô cùng.Không gì diễn tả nổi người con sung sướng như thế nào? Hai mẹ con gặp lại nhau mừng mừng tủi tủi. Mẹ cầm nón vẫy..con oà khóc...mẹ sụt sùi...Con sung sướng ngắm nhìn khuôn mặt mẹ, tự hào về mẹ: Bé Hồng được sống trong những giây phút hạnh phúc nhất . Em được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình. Em sung sướng đầu ngả vào cánh tay mẹ bao cảm giác ấm áp đã mất đi nay lại mơn man khắp da thịt.. Bé Hồng vô cùng hãnh diện về mẹ. Phút giây gặp lại mẹ là những phút rạo rực và em khẳng định ngợi ca: Phải bé lại.... Hơn thế nữa đã rất lâu Hồng sống trong tâm trạng khát khao gặp mẹ nay gặp lại mẹ tâm trạng ấy như ùa về không gì ngăn cản nổi.
=> Qua đó thấy được ngòi bút đậm chất trữ tình của nhà văn,cách phân tích tâm lí nhân vật rất sâu sắc. 
Câu 3: Đọc diễn cảm đoạn văn sau: "Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc"( Trích Lão Hạc- Nam Cao)
	Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn trên?
Gợi ý: 
Đoạn văn thể hiện tâm trạng đau khổ của Lão Hạc sau khi bán cậu Vàng.
Tác giả sử dụng một loạt câu ngắn, phép liệt kê, từ tượng thanh, từ tượng hình thể hiện tâm trạng đau khổ đến tột cùng; nỗi đau khổ ấy là nỗi đau về tâm hồn: lão Hạc cảm thấy xót xa, dằn vặt vì mình chót lừa một con chó.
Qua đó thấy được ngòi bút của nhà văn Nam Cao sâu sắc trong cách phân tích tâm lí nhân vật, phải gần gũi người nông dân ông mới phát hiện những nét đẹp trong tâm hồn của họ. 
II. Văn học nước ngoài
Câu 4: Cuối văn bản: "Cô bé bán diêm" - An-đec-xen có hình ảnh: "Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em bé gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong ...ngay trên tường . Tất cả hoàn thành trong một đêm khủng khiếp vì giá rét. Chiếc lá đựoc vẽ trong lúc tâm hồn của người nghệ sí được thăng hoa, mọi nhiệt huyết như dồn hết vào năm đầu bút.Chiếc lá không chỉ vẽ bằng bút lông và bột màu mà bằng tình yêu thương lớn lao và sự hi sinh cao đẹp. Bức vẽ đáng quý còn ở chỗ nó đã làm một việc không ai làm nổi: cứu được một con người tưởng chừng như đã đi vào chỗ chết, nâng đỡ linh hồn Giôn-xi, giúp cô vượt qua tâm lí buông xuôi, chờ chết và tích cực bám lấy cuộc sống. 
=>Người hoạ sĩ già ra đi nhưng kiệt tác đó luôn để lại cái tâm và lời nhắn nhủ của người hoạ sĩ cho mọi thế hệ: Hãy biết hi sinh quên mình và sự sống và hạnh phúc của mọi người. 
III. Thơ văn yêu nước Cách mạng đầu TK XX
Câu 6: Hệ thống các văn bản Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác, Đập đá ở Côn Lôn, Muốn làm thằng Cuội, Hai chữ nước nhà về tác giả, tác phẩm, năm sáng tác, thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung và nghệ thuật? (GV yêu cầu HS làm vào vở- Gọi 4 HS lên bảng trình bày)
Tên văn bản- Tác giả
Thể loại
PTBĐ
Nội dung
Nghệ thuật
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác- Ngục trung thư- 1914- Phan Bội Châu
Thơ thất ngôn bát cú
Biểu cảm
- Bài thơ đã thể hiện phong thái ung dung đường hoàng, khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên hoàn cảnh tù ngục khốc liệt, ôm chí lớn và lòng tin mãnh liệt. Đó là con người anh hùng, mang khí phách hiên ngang, tư thế lẫm liệt, hào hùng.
- Cảm hứng mãnh liệt, hào hùng, giọng điệu sang sảng mang tính chất sử thi.
- Các nghệ thuật phóng đại khoa trương.

Đập đá ở Côn Lôn- 1908- Phan Châu Trinh.
Thất ngôn bát cú
Biểu cảm
- Khắc hoạ hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước, dù gặp bước nguy nan vẫn không sờn lòng đổi chí.
- Khí phách hiên ngang lẫm liệt, thể hiện ở tư thế hiên ngang, ý chí sắt đá, thái độ quyết tâm với con đường đấu tranh gian khổ của mình.
- Cảm hứng lãng mạn, giọng điệu mạnh mẽ, hào hùng góp phần thể hiện khí phách của người anh hùng không bị khuất phục trước khó khăn.
- Nghệ thuậ