Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Tiết 16, Bài: Dấu ngoặc kép

 và câu nào được đặt trong dấu ngoặc kép ? 
T ừ ngữ : ’’ Người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận ”, ’’ Đầy tớ trung thành của nhân dân ”. 
Câu : ’’ Tôi chỉ có một sự ham muốn , ham muốn tột bậc , là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập , dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn , áo mặc , ai cũng được học hành .’’ 
* Nh ững từ ngữ và câu đó là lời của ai ? 
Đáp án : 
 Lời của Bác Hồ 
Nêu tác dụng của 
 dấu ngoặc kép ? 
Đáp án : 
Dấu ngoặc kép dùng để đánh 
 dấu chỗ trích dẫn lời nói 
trực tiếp của nhân vật . 
	 Nhận xét : Bác tự cho mình là ’’ Người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận ”, là ’’ Đầy tớ trung thành của nhân dân ”. Ở Bác lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt . Bác nói : ” Tôi chỉ có một sự ham muốn , ham muốn tột bậc , là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập , dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn , áo mặc , ai cũng được học hành .” 	 Theo Trường Chinh 
2- Trong đoạn văn trên , khi nào dấu ngoặc kép được dùng độc lập ? Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm ? 
Đáp án : 
- Dấu ngoặc kép được dùng độc lập khi dẫn lời trực tiếp chỉ là một từ hay cụm từ . 
- Dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu 2 chấm khi lời dẫn trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn . 
Ví dụ : 
- ’’ Người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận ”, “ Đầy tớ trung thành của nhân dân ”. 
- ’’ Tôi chỉ có một sự ham muốn , ham muốn tột bậc , là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập , dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn , áo mặc , ai cũng được học hành .” 
Đáp án : 
Khi lời nói trực tiếp 
là một câu trọn vẹn 
hay một đoạn văn thì 
trước dấu ngoặc kép 
ta thường phải thêm 
dấu hai chấm . 
Câu hỏi : 
- Khi nào dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm ? 
3/ Trong khổ thơ sau , từ lầu được dùng với ý nghĩa gì ? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì ? 
	 Có bạn tắc kè hoa 
	 Xây ’’ lầu ” trên cây đa 
	 Rét , chơi trò đi trốn 
	 Đợi ấm trời m...ủa nhân vật hoặc của người nào đó . 
	 Nếu lời nói trực tiếp là một câu trọn vẹn hay một đoạn văn thì trước dấu ngoặc kép ta thường phải thêm dấu hai chấm . 
2- Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt . 
Thø n¨m ngµy 15 th¸ng 10 n¨m 2009 
LUYỆN TỪ VÀ CÂU : 
DÊu ngoÆc kÐp 
III- Luyện tập : 
Bài tập 1 : Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau : 
	 Có lần , cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp : ’’ Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ ?” 
	 Tôi loay hoay mất một lúc , rồi cầm bút và bắt đầu viết : ’’ Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ . Em quét nhà và rửa bát đĩa . Đôi khi , em giặt khăn mùi soa .” 
  Có lần , cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp : ’’ Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ ? ” 
	 Tôi loay hoay mất một lúc , rồi cầm bút và bắt đầu viết : ’’ Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ . Em quét nhà và rửa bát đĩa . Đôi khi , em giặt khăn mùi soa . ” 
Bài tập 2: 
	 Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng , sau dấu gạch ngang đầu dòng không ? Vì sao ? 
Hoạt động nhóm 
	 Nhiệm vụ : 
	 Th ảo luận theo nhóm bàn , bầu nhóm trưởng , thư ký , trả lời câu hỏi : 
Đáp án : 
	 Đề bài của cô giáo và các câu văn của bạn học sinh không phải dạng đối thoại trùc tiếp , do đó không thể viết xuống dòng , đặt sau dấu gạch đầu dòng . 
Bài tập 3: 
	 Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau ? 
a- Cả bầy ong cùng nhau xây tổ . Con nào con nấy hết sức tiết kiệm vôi vữa . 
b- Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào trường thọ thì thản nhiên lấy một quả mà ăn . Vua giận , ra lệnh chém đầu Quỳnh . Quỳnh bèn tâu : 
- Tâu bệ hạ , thần thấy quả đào gọi là trường thọ mới lấy ăn , tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua . Không ngờ , nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ . Vậy nên , xin đức vua đổi tên quả ấy là đoản thọ và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào . 
	 Vua nghe vậy bật cười , tha tội cho Trạng Quỳnh . 
“ 
“ 
“ 
“ 
” 
” 
” 
” 
	 Câu hỏi 1: 
	 Đọc đoạn văn sau :  Ông kể lại câu chuyệ...HÀNH BÀI GIẢNG NÀY 
XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI 
Thực hiện tiết dạy 
 Hoµng Xu©n Xinh 
Gi¸o viªn Tr­êng TiÓu häc Nam Tr¹ch 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY, CÔ GIÁO, HỌC SINH LỚP 4A ĐÃ GIÚP CHÚNG TÔI HOÀN THÀNH BÀI GIẢNG NÀY 
xin chµo vµ hÑn gÆp l¹i