Nội dung ôn tập trong thời gian nghỉ học tập trung môn Ngữ văn Lớp 6 - Bài: Ôn tập biện pháp tu từ so sánh - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Măng Đen

bằng: như, như là, giống,...
Ví dụ:
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng.
(Tế Hanh)
+ So sánh không ngang bằng: hơn, không như,...
Ví dụ:         
 Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
(Minh Huệ)
– Tác dụng của phép so sánh làm cho cách diễn đạt sinh động, gợi hình, có giá trị biểu cảm cao, gợi tả cụ thể, chi tiết đặc điểm của sự vật, có tác dụng biểu hiện tư tưởng tình cảm sâu sắc.
II. BÀI TẬP
1. Tìm phép so sánh trong đoạn trích sau đây, nêu rõ tác dụng của phép so sánh đó:
“Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận”.
(Đoàn Giỏi)
2. Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. Chúng tôi leo dốc lên đồn Cô Tô () ngắm toàn cảnh đảo Cô Tô. Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng để ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây
(Nguyễn Tuân,Cô Tô)
Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đó.
3. Trong hai câu thơ dưới đây, câu nào hay hơn? Vì sao?
– Lũ đế quốc như bầy dơi hốt hoảng.
– Lũ đế quốc là bầy dơi hốt hoảng.
4. Trong bài Lượm của Tố Hữu có đoạn :
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xỉnh xinh
 Cái chân thoăn thoắt
 Cái đầu nghênh nghênh
 Ca lô đội lệch
 Mồm huýt sáo vang
 Như con chim chích
 Nhảy trên đường vàng
a) Phép so sánh ở đo...tốt những thành ngữ có sử dụng phép so sánh mà từ chỉ phương diện so sánh là từ láy.
9. Nói về thiếu niên, nhi đồng, Bác Hồ viết: Trẻ em như búp trên cành.
a) Phép so sánh này bị lược yếu tố nào ?
b) Yếu tố bị lược có thể được thay bằng những từ ngữ nào trong các từ ngữ sau đây: tươi non, quyến rũ, đầy hứa hẹn, đáng trân trọng, chứa chan hi vọng, đầy sức sống, yếu ớt đáng thương, nhỏ nhắn, chưa đáng chú ý.
10. Em hãy tìm khoảng mười phép so sánh trong ca dao và thơ, trong đó vắng từ ngữ chỉ phương diện so sánh.
11. Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh sông nước hay núi non, làng xóm ở quê em trong đó có sử dụng từ hai phép so sánh trở lên.